Park Krajobrazowy „Góra Św. Anny” to jedno z niewielu miejsc na mapie Polski, gdzie na stosunkowo niewielkim obszarze 5.051 ha, można zobaczyć jedne z najładniejszych i dobrze zachowanych profili środkowego wapienia muszlowego z liczną dobrze zachowaną fauną. Oprócz dominujących skał środkowo-triasowych, występują tu również podścielające je osady piaskowców i zlepieńców karbońskich, które zachowały się w miejscowości Żyrowa oraz dużo młodsze wulkanity z samego wierzchołka Góry św. Anny. Trwające niegdyś procesy geologiczne były bardzo złożone, dzięki czemu w skałach, możemy obserwować przejawy metamorfizmu kontaktowego, deformacje, uskoki, zapadliska, formy krasowe. Dominującym elementem krajobrazu są pola uprawne, które jak morskie fale oblewają ze wszech stron wyniesienie Garbu Chełma. Wygląd przyległych terenów zawdzięczamy zlodowaceniu skandynawskiemu, które ostatecznie ukształtowało krajobraz. Wycofujący się lądolód pozostawił po sobie materiał piaszczysty oraz mniejsze i większe głazy narzutowe, które licznie występują na polach. W północno-wschodniej części parku, dobrze widoczne są pokrywy lessowe, w których woda wyrzeźbiła malownicze wąwozy oraz suche doliny. Dodatkowym atutem tego miejsca są również walory historyczno-kulturowe, które przyciągają wielu turystów w okolice Góry Św. Anny.

 
Wszystkie te walory przyrodniczo-geologiczne przyczyniły się do utworzenia na terenie parku krajobrazowego Geoparku Krajowego Góra św. Anny. Obecnie na obszarze Polski istnieją trzy geoparki: Łuk Mużakowa (woj. lubuskie), Góra św. Anny (woj. opolskie) oraz Karkonoski Park Narodowy z otuliną (woj. dolnośląskie). Wszystkie trzy powstały ze względu na unikatowe walory geologiczne. W zamyśle geoparki w Polsce tworzone są w celu zachowania cennych geostanowisk dzięki tworzeniu sieci stanowisk dokumentacyjnych oraz czynnej ochronie odsłonięć skalnych i form rzeźby terenu. W ramach popularyzacji wykonuje się: ścieżki edukacyjne z infrastrukturą ułatwiającą zwiedzanie oraz punkty informacji geologicznej. Wszystkie te działania mają na celu poprawienie świadomości geologicznej i rozwój geoturystyki w Polsce. Obszary takie są miejscem nauk o Ziemi, które umożliwiają przeprowadzenie zajęć w terenie oraz propagowanie aktywnych form nauczania.

Obszarowi Góry Św. Anny został nadany status Geoparku Krajowego 1 czerwca 2010 r., podczas plenerowej imprezy „Spotkanie na wulkanie” zorganizowanej przez Stowarzyszenie Kraina Św. Anny oraz Zespół Opolskich Parków Krajobrazowych – Oddział w Górze Św. Anny. Obszar geoparku mieści się w całości na terenie parku krajobrazowego i zajmuje ponad połowę jego powierzchni. Na jego terenie zaprojektowana została ścieżka geologiczna o długości 10 kilometrów, która rozpoczyna się w miejscowości Góra Św. Anny (geostanowisko nefelinitów) i kończy w miejscowości Ligota Dolna (rezerwat roślinności kserotermicznej). Ścieżka łączy najciekawsze przyrodniczo-geologiczne miejsca: geostanowisko nefelinitów, Dolinę „Krowioka”, amfiteatr skalny, rezerwat „Biesiec” oraz kamieniołom Ligota Dolna. Na trasie mieści się 11 geostanowisk, z tablicami informacyjnymi (przygotowane przez zespół osób z PIG-PIB Oddziału Górnośląskiego w Sosnowcu), które w ciekawy i przystępny sposób opisują poszczególne miejsca. Ścieżka geologiczna w większości miejsc została poprowadzona po istniejących już szlakach turystycznych, dlatego bez problemu można ją przemierzać pieszo lub rowerem. Każde z geostanowisk można zwiedzać oddzielnie, nie przestrzegając wyznaczonej numeracji, gdyż zrozumienie informacji na którejkolwiek z tablic nie wymaga zaznajomienia się z poprzedzającymi. Dzięki tak przygotowanej ścieżce, wycieczki po geoparku, mogą odbywać się bez przewodnika. Przebycie trasy geologicznej zajmuje około 6-7 godzin. Osoby, które chcą zobaczyć wszystkie miejsca i bardziej szczegółowo poznać budowę geologiczną, potrzebują około dwóch dni.

PRZEBIEG TRASY - Zagadnienia poruszane na poszczególnych punktach.

1. Kamieniołom nefelinitów na Górze Św. Anny.

1.1 - jak powstają słupy wulkaniczne, skład mineralny nefelinitu
1.2 - morze w kredzie, blok piaskowców cenomanu, skamieniałości morza kredowego
1.3 - jak powstał jaspis, strefa metamorfizmu termicznego
1.4 - wapienie karchowickie, życie na rafie
1.5 - zjawiska wulkaniczne, brekcja piroklastyczna

 

2. Dolina Krowioka – wapienie gogolińskie, osady sztormowe, mieszkańcy wapiennych buł.

3. Kamieniołom „Amfiteatr I” – warstwy: (górażdżańskie, terebratulwe, karchowickie), zjawiska tektoniczne.
4. Kamieniołom „Amfiteatr II” – odsłonięcie za dawnymi toaletami – warstwy: (górażdżańskie, karchowickie), fauna morska.
5. Płyty z Rizocorallium – ichnofosylia, kanały żerowiskowe.
6. Muszlowiec terebratulowy przy siedzibie PK „Góra Św. Anny” - osady sztormowe, jak powstają skamieniałości.
7. Nefelinity – odsłonięcie przy bazylice – początek wulkanizmu na Górze św. Anny, słupy wulkaniczne, nefelinit pod mikroskopem.
8. Leje krasowe – okolice Trzech Buków – procesy prowadzące do powstania lejów krasowych, jaskinia chełmska, tektoniczna geneza jaskini chełmskiej.
9. Biesiec – odsłonięcie warstw górażdżańskich – geologiczny przekładaniec, powstawanie warstw górażdżańskich.
10. Ligocka Góra – odsłonięcie warstw górażdżańskich – burzliwa historia osadów górażdżańskich, mułożercy – wieloszczety, kanały ucieczkowe.
11. Kamieniołom w Ligocie Dolnej – płaskorzeźba Ikara, riplemarki, leje krasowe.